Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) to roślina znana od tysięcy lat w medycynie tradycyjnej Azji, szczególnie w Chinach i Rosji. Jest często mylony z żeń-szeniem właściwym (Panax ginseng), ale należy do innej rodziny roślin. Mimo że obie rośliny mają podobne właściwości adaptogenne, czyli pomagające organizmowi adaptować się do stresu, ich skład chemiczny jest inny.
Żeń-szeń syberyjski jest krzewem dorastającym do 2-3 metrów wysokości, o charakterystycznych cierniach na łodygach. Jego korzeń, podobnie jak w przypadku żeń-szenia właściwego, jest najcenniejszą częścią rośliny i to właśnie z niego przygotowuje się różnego rodzaju suplementy diety, ekstrakty i herbaty.
Właściwości żeń-szenia syberyjskiego
Żeń-szeń syberyjski jest ceniony przede wszystkim za swoje właściwości adaptogenne. Adaptogeny to substancje, które pomagają organizmowi w walce ze stresem, poprawiają jego odporność i wspierają ogólną kondycję fizyczną oraz psychiczną. Poniżej przedstawiamy najważniejsze właściwości tej rośliny:
- Wzmacnianie układu odpornościowego: Badania sugerują, że żeń-szeń syberyjski może wspierać funkcje immunologiczne, zwiększając liczbę białych krwinek i poprawiając reakcję organizmu na infekcje.
- Poprawa wydolności fizycznej i psychicznej: Eleutherococcus senticosus może zwiększać wytrzymałość, co jest szczególnie cenne dla sportowców i osób prowadzących aktywny tryb życia. Działa również korzystnie na koncentrację i pamięć, pomagając w walce z przemęczeniem i wyczerpaniem psychicznym.
- Redukcja objawów stresu: Żeń-szeń syberyjski jest znany z łagodzenia objawów stresu i poprawy nastroju. Dzięki swoim właściwościom adaptogennym, pomaga w równoważeniu hormonów stresu i wspiera układ nerwowy.
- Wspomaganie funkcji wątroby: Istnieją dowody na to, że ta roślina może wspierać detoksykację organizmu, wspomagając funkcje wątroby i chroniąc ją przed szkodliwymi substancjami.
- Regulacja poziomu cukru we krwi: Niektóre badania wskazują, że żeń-szeń syberyjski może pomagać w stabilizacji poziomu glukozy we krwi, co jest szczególnie istotne dla osób z cukrzycą lub predyspozycją do jej rozwoju.
Skuteczność suplementów diety z żeń-szeniem syberyjskim
Suplementy diety zawierające żeń-szeń syberyjski są dostępne w różnych formach: kapsułek, tabletek, proszków, a także płynnych ekstraktów. Ich popularność rośnie, ale czy są one rzeczywiście skuteczne?
Badania naukowe i ich wyniki
Różnorodne badania nad żeń-szeniem syberyjskim przyniosły obiecujące wyniki, choć wciąż potrzebne są dalsze prace, aby w pełni zrozumieć mechanizmy jego działania. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych badań:
- Wzmocnienie odporności: W badaniu opublikowanym w „Journal of Ethnopharmacology” (2004), naukowcy odkryli, że suplementacja żeń-szeniem syberyjskim u osób starszych zwiększyła aktywność komórek NK (natural killer), które odgrywają kluczową rolę w obronie organizmu przed wirusami i nowotworami.
- Poprawa wydolności fizycznej: Badanie przeprowadzone na sportowcach wykazało, że żeń-szeń syberyjski może poprawiać wytrzymałość i redukować zmęczenie po intensywnym wysiłku fizycznym. W eksperymencie, uczestnicy, którzy przyjmowali suplementy z żeń-szeniem, wykazywali lepsze wyniki w testach wytrzymałościowych w porównaniu do grupy placebo.
- Redukcja objawów stresu: W badaniach nad stresem przeprowadzonych na zwierzętach, żeń-szeń syberyjski wykazywał działanie uspokajające i antydepresyjne. Podobne efekty zaobserwowano w badaniach na ludziach, gdzie suplementacja przyczyniała się do zmniejszenia objawów lęku i poprawy samopoczucia.
Bezpieczeństwo i potencjalne skutki uboczne
Żeń-szeń syberyjski jest generalnie uważany za bezpieczny, zwłaszcza w krótkoterminowym stosowaniu. Jednak jak każdy suplement, może powodować pewne skutki uboczne, zwłaszcza w przypadku długotrwałego użycia lub wysokich dawek. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to bezsenność, nerwowość, bóle głowy oraz podrażnienie przewodu pokarmowego.
Ważne jest również, aby osoby przyjmujące inne leki skonsultowały się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, ponieważ żeń-szeń syberyjski może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, w tym antykoagulantami, lekami na cukrzycę i lekami immunosupresyjnymi.
Podsumowanie
Żeń-szeń syberyjski jest interesującą rośliną o wielu potencjalnych korzyściach zdrowotnych. Jego właściwości adaptogenne mogą wspierać odporność, poprawiać wydolność fizyczną i psychiczną oraz redukować objawy stresu. Suplementy diety zawierające żeń-szeń syberyjski cieszą się rosnącą popularnością, a badania naukowe potwierdzają ich skuteczność w wielu aspektach. Jednak, jak zawsze, kluczowe jest stosowanie ich z rozwagą i świadomością możliwych interakcji oraz skutków ubocznych. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia, aby upewnić się, że jest to odpowiedni wybór dla naszego zdrowia i stylu życia.